Deze website is een uitloper van een groter project, "een mondelinge geschiedenis van de tweede feministische golf in Vlaanderen". Daarin nam het AVG-Carhif diepte-interviews af met 15 protagonisten van die beweging, met als doel om nieuw bronnenmateriaal te creëren voor het historisch onderzoek. Van meet af aan was ook een publieksluik voorzien, in de vorm van een didactische website over het feminisme van de jaren 1970.
Opbouw van de website
Deze site valt uiteen in vijf onderdelen: één over de feministische beweging zelf en vier thematische dossiers (arbeid, gezin, seksualiteit en stereotypen). Je vindt de thema's op de homepagina en ook in het menu rechtsboven alle andere pagina's. Elk onderdeel bestaat uit een introductietekst, een pagina waarop tijdsdocumenten worden aangeboden, een pagina met getuigenissen (videofragmenten) en een pagina met suggesties voor de verwerking van het aangeboden materiaal.
De startmodule, over de tweede golf zelf, bevat twee extra pagina's. Onder 'wie is wie' stellen de vrouwen uit de videofragmenten zich voor. Onder 'acties' kijken ze terug op enkele spraakmakende acties.
Inhoudelijke afbakening
De website bestrijkt de feministische organisaties die in de jaren 1970 tot stand gekomen waren in Vlaanderen. 1970 dient als beginpunt omdat in België toen de eerste nieuwe groepen ontstonden (in sommige landen was dat iets vroeger).
De organisaties die aan bod komen zijn PAG, Dolle Mina, het Vrouwen Overleg Komitee, de fem-soc en de vrouwenhuizen. Dat mag niet doen vergeten dat de vrouwenbeweging, en de feministische beweging, veel breder was. Anno 1970 waren de grootste vrouwenorganisaties socioculturele bewegingen als de KAV (nu femma) of de Socialistische Vooruitziende Vrouwen (Viva-SVV). Oudere feministische organisaties als de Belgische Vrouwenraad (°1905), Porte Ouverte – Open Deur (°1929) of de Vereniging van Vrouwelijke Juristen (°1951) waren volop actief. Omwille van de coherentie en de samenhang met het project 'mondelinge geschiedenis' is er evenwel voor gekozen om alleen groepen mee te nemen die in de jaren 1970 ontstaan waren en zich bij de autonome feministische beweging rekenden. Het Aktiekomitee Gelijk Loon voor Gelijk Werk (°1966, naar aanleiding van een grote staking voor gelijk loon van de arbeidsters van FN Herstal) bevindt zich op de grens tussen 'tweede golf' en voorgaande periode, maar lieten we hier uiteindelijk buiten beschouwing. De lesbische beweging blijft wat onderbelicht omdat ze pas in de jaren 1980 tot volle wasdom kwam. Op www.holebipioniers.be, website van Het Roze Huis Antwerpen, vind je daar meer over.
Het feminisme van de tweede golf stond niet los van de rest van de vrouwenbeweging. De verschillende vrouwenorganisaties, oud en nieuw, groot en klein, onderhielden contact met elkaar. Bovendien was rond heel wat thema's die de 'jonge lichting' aanbracht, in een dichter of verder verleden ook al gewerkt. Soms was de kennis daarover verdwenen, soms bouwde de 'tweede golf' uitdrukkelijk voort op die eerdere acties. Ze beschouwde zichzelf evenwel wel als nieuw en anders dan haar voorlopers.
We hopen op termijn een gelijkaardige website over het feminisme in Franstalig België te lanceren, met bijhorende teksten en getuigenissen.
Teksten en getuigenissen
De tijdsdocumenten bestaan uit (fragmenten van) brochures, artikels en pamfletten uit de feministische beweging, in pdf. Criteria bij de selectie waren representativiteit en leesbaarheid, en het bereiken van een mix van teksten uit verschillende groepen. Het uitgesproken linkse feminisme weegt wat meer door omdat het veel aandacht had voor het uitschrijven van visies. Het rode boekje komt regelmatig terug omdat het op veel verschillende thema's inging en een breed publiek bereikte.
Alle pdfs zijn downloadbaar. Om de toegankelijkheid voor slechtzienden te verhogen, werden de teksten ook uitgetypt en als 'toegankelijke pdf' aangeboden.
Voor de getuigenissen gingen we te rade bij acht van de vrouwen die meewerkten aan het mondelinge geschiedenisproject. Er zijn transcripties beschikbaar van de video's.
Het beeldmateriaal in de marge kan aanvullend bij het tekstmateriaal en de audiovisuele getuigenissen worden gebruikt. Door een foto aan te klikken, verschijnt die in groter formaat. Er is gewaakt over een accurate identificatie.
Meer lezen?
De introductieteksten op deze website blijven noodgedwongen beperkt. Wie zich verder wil verdiepen in de geschiedenis van de tweede golf, verwijzen we door naar een selectie van interessante linken en literatuur.
Er is ook de interactieve webmodule “Jongens en meisjes, een duik in het verleden”, over de beeldvorming over mannen en vrouwen doorheen de 19de en 20ste eeuw in België.
Het Archief- en Onderzoekscentrum voor Vrouwengeschiedenis
Deze website werd gerealiseerd door het Archief- en Onderzoekscentrum voor Vrouwengeschiedenis (AVG). Het AVG bewaart archieven, voert wetenschappelijk onderzoek uit en organiseert activiteiten om vrouwen- en gendergeschiedenis bekend te maken bij een breed publiek. Je leest meer over onze werking op www.avg-carhif.be.